روابط سرد تهران_ ریاض/عادی سازی به نفع پکن تمام شد
عصرتولید، گمان می رود که در پایان این همایش دهها میلیارد دلار سرمایه از این کشور ثروتمند به سوی ترکیه سرازیر شود. در عین حال رفتار رجب طیب اردوغان در میان کشورهای عربی چنان بوده که اعتماد سازی های زیادی میان آنکارا و پایتخت های عربی انجام گرفته و اکنون نزدیکی بیشتری میان ترکیه و جهان عرب وجود دارد.
امری که در سفر اردوغان به قاهره بخشی از این اعتمادسازی ها به نمایش درآمد.
اما سطح روابط فعلی ایران و عربستان و میزان گسترش آن طی این یک سال، آن چنان که انتظار می رفت نبوده است؛ در وهله اول حتی پس از نوسازی و بازگشایی سفارت عربستان در تهران، نام خیابان نزدیک این سفارت که به نام شیخ باقر النمر مخالف سرشناس و اعدام شده عربستانی، نام گذاری شده بود، تغییر پیدا نکرد و به ناظران این پیام ارسال شد که انگار قرار نیست چیزهای مهمی در روابط تهران – عربستان تغییر کند.
در عین حال طی این یک سال، اتفاق های مهمی هم که مثبت ارزیابی شود، در این روابط رخ نداده است. مثلاَ میان اعضای دولت ایران و دولت عربستان سفرهای متقابل صورت نگرفته و فقط در چهارچوب سفرهای دیپلماتیک، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان با همتای خود در ریاض ملاقات کرد. سفر ابراهیم رئیسی به ریاض هم براساس پروتکل های سازمان همکاری های اسلامی و برای شرکت رئیس جمهور کشورمان در همایش آن سازمان صورت گرفت. یعنی در این یک سال هیچ سفر برنامه ریزی شده و یا ملاقات از پیش تعیین شده ای میان مقامات یا دیپلمات های بلند پایه ایرانی و سعودی انجام نگرفته است. حتی در سفر ابراهیم رئیسی به ریاض، ملک سلمان قفط در حد تشریفات سازمان همکاری های اسلامی به استقبال سید ابراهیم رئیسی آمد و مذاکره رسمی و هدفمندی میان این دو صورت نگرفت ، روشن است که با این وضعیت تحرک دیپلماتیک میان تهران و ریاض چیزی نزدیک و یا در حد صفر بوده است.
اما همین دیدارهای کم هم منافعی برای کشورمان در بر نداشته است؛ هنگامی که پس از مدت ها، بازی تیم های فوتبال ایران و عربستان به جای برگزاری در زمین بی طرف، قرار بود در زمین های ملی دو طرف برگزار شود، بازی فوتبال تیم های سپاهان ایران و الاتحاد عربستان به دلیل موضوعی غیر ورزشی لغو شده و تیم عربستانی به نشانه اعتراض از حضور در ورزشگاه ایرانی، خودداری و ایران را ترک کرد، در همین باره مقامات عربستانی و تیم الاتحاد به طور رسمی اعتراض خود به مقامات تیم سپاهان ایران اعلام کرده و خواستار برطرف کردن آن شده بودند. اما ایرانیان سرسختی نشان دادند و سرانجام تیم عربستانی از حضور در ورزشگاه خودداری نمود. اما امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه کشورمان در پایان سفرش به عربستان اعلام کرد که موضوع را با مقامات عربستانی در میان گذاشته و حل و فصل کرده است.
او افزوده بود که قرار است این مسابقه مجدداَ برگزار شود. اما وقتی کنفدراسیون فوتبال آسیا نتیجه بازی برگزاری نشده را سه بر صفر به سود تیم عربستانی تعیین کرد، مشخص شده که موضوع آن طور که دیپلمات ارشد دولت بیان کرده بود، حل و فصل نشده است.
این نکته نیز جالب است که در همین روزها و به دلیل عدم پذیرش هواپیماهای ایرانی از سوی مقامات فرودگاهی عربستان، سفرهای حج عمره از مبداء ایران لغو شده است. در واقع هیچ چشم اندازی برای پذیرش هواپیماهای ایرانی در عربستان وجود ندارد و به همین دلیل مسئولان حج و زیارت در تهران، انجام این سفرها را تا مدتی نامعلوم لغو کرده اند.
این رفتار عربستانی ها نشان می دهد که عدم پذیرش هواپیماهای ایرانی، بیش از آن که فنی باشد، احتمالاََ سیاسی و امنیتی است. در چنین اوضاعی نمی توان انکار کرد که مناسبات ایران و عربستان نه فقط به اندازه ای که مورد انتظار بوده پیشرفت نکرده، بلکه باید اعتراف کرد که این روابط فقط پوسته خود را تغییر داده و ماهیت و درون آن هم چنان سرد و رو به افول است.
با این اوضاع شاید این ادعا که پادرمیانی چینی ها برای عادی سازی روابط تهران- ریاض با هدف خطرزدایی از مناسبات ریاض – پکن صورت گرفته و نگاهی به منافع تهران نداشته است، ادعای صحیحی باشد.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید